Okullar ve kreşler 16 Mart 2020 tarihinden beri kapalı ve çocuklar birçok şehirde 4 Nisan tarihinden beri sokağa çıkma kısıtlaması nedeniyle evlerinden çıkamadıkları ve birçok belirsizliğe mecbur kaldıkları bu dönemde birçok çocuk psikolojik açıdan zor zamanlar geçirmiş olduğu düşünülmektedir. 1 Haziran 2020 itibariyle ise tüm dünyada normalleşme adımları hızlanıyor ve yetişkinler işlerine, okul öncesi dönemdeki çocuklar ise kreş ve ana okullarına dönüyor. Yeni normal düzendeki dikkat edilmesi gereken etkenlerin fazlalığı ve değişkenliği, ikinci dalga söylentilerinin yarattığı kaygıyla birlikte geçen 2,5 aylık süreçte evde oluşturulan düzenden ayrılmak hem yetişkinler hem çocuklar için zorlayıcı olabilir. Evde bakım vereni ya da ebeveyniyle birlikte olmaya alışmış çocukların bu düzene geçişini kolaylaştırmak ve bu geçiş sürecini en az hasarla atlatmak için hem ebeveynin hem çocuğun duygusal olarak hazırlanması oldukça önemlidir. Pandemi sonrası okula dönüşün çocuk üzerindeki olabilecek olumsuz etkilerini aza indirebilmek için aşağıdaki öneriler anne babalara yardımcı olmak üzere hazırlanmıştır.

 

  • Ebeveynlerin hatırlaması gereken ilk durum kısa bir tatil sonrasında bile anne babadan ayrılmakta zorlanabildiği zamanlar olduğu dolayısıyla bu sürecin sonunda özledikleri okulları ve öğretmenlerine dönseler bile ayrılık anında duygusal anlar yaşayabilecekleridir. Böyle bir durum yaşanması durumunda çocuğun duygusunu anlamaya çalışmak, neler hissettiği ile ilgili konuşarak duygu yansıtması yapmak, gerek kalırsa öğretmeninden ya da okul rehberliğinden destek almak işe yarayacaktır.

 

  • Bu süreçte diğer önemli bir durum ise çocukların güven duygusunu anne babalarından aldığı onların güven duyduğu ortam ya da kişiye daha güvenle yaklaştığıdır. Bu nedenle anne ya da baba çocuğun okula başlamasıyla konusunda kaygı duyarsa çocukta bu konuda kaygılanacaktır. Anne babanın çocuğun okula başlaması ile ilgili rahat hissetmesi oldukça önemlidir. Okuldaki tedbirlerin yeterli olmadığı gibi bir düşünceye sahip anne babalar ise okul yönetimi ile görüşüp bu konuda geribildirim isteyebilir ya da önerilerini

 

  • Okula dönüş konusunda çocuklarla ilk yapacağımız şey ise ona bu okul dönüş durumu ve yeni düzen hakkında açıklama yapmak olmalıdır. Aşağıdaki yer alan açıklama yapılarak çocuğun bilgilenmesi ve belirsizlikleri gidermesi için yardımcı olacaktır.

 

“Senin de bildiğin gibi bir süredir okulundan uzak kalmana neden olan bir virüs vardı ve virüsün yayılmasını engellemek için günlerdir birlikte evde kaldık. Daha çok evde olduğumuz içinde daha fazla oyun oynadık, etkinlik yaptık. Fakat artık bilim insanları ve doktorlar virüsü kontrol altına aldılar bu sayede ben işime sen okuluna yeniden gidebileceksin. Daha önce olduğu gibi sabah erken kalkacağız, seni okula bırakacağım, işe gideceğim ve akşam gelip seni alacağım. Sen de arkadaşların ve öğretmeninle oyunlar oynayıp keyifli vakit geçireceksin. Fakat okula gidişimizde ve okuldayken hala dikkat etmemiz gerekiyor. Okulda dikkat edeceğin şeyleri öğretmenlerin sana anlatacak ve sana yardımcı olacaklar.”

 

  • Okula girerken ve gün içinde dikkat etmesi gereken noktaları çocukla paylaşmak ve çocuğun genel hijyen kuralları bilgisine sahip olduğundan emin olmak gerekmektedir. (hapşırma sırasında koluyla ağzını kapatması, el yıkama süresi, sosyal mesafe kuralları gibi)

 

  • Çocuklar okula döndüklerinde öğretmenlerine ya da arkadaşlarına sarılmak ya da öpmek isteyebilirler bu yüzden sosyal mesafe kurallarına bunlarında dahil olduğunu açıklamak ve yaratıcılığınızı kullanarak duygularını ifade etmede işe yarayacak mesafeli sevgi-özlem-selamlaşma hareketleri bulmak yararlı olacaktır.

 

  • Bu önlemleri çocuğunuzla paylaşırken tembihleyici, kaygı uyandırıcı bir ifade ile yapılmamalıdır. Bu önlemlerin bizi koruyacağı ve bu önlemleri uygulamanın bizim elimizde olduğu belirtilerek kontrolün çocuğun kendisinde olduğu vurgulanmalıdır.

 

  • Okula başlamadan önce evin bahçesi, yakın bir park gibi bir alanda önlemler denenebilir ya da evde canlandırma oyunları oynanabilir. Canlandırma oyunlarında karşılıklı rol değişimi, kontrol edenin çocuk olduğu roller çocuğun davranışları içselleştirmesini arttıracaktır.

 

  • Son olarak çocuk okulu çok sevmesine ve tüm açıklamalara rağmen gitmek istemeyebilir, karın, baş ağrısı gibi hastalık semptomları öne sürebilir. Böyle bir durumda kaygısının yükselmiş olabileceği konusunda tetikte olmalı ve sorun büyümeden uzman desteği almalısınız.

 

Uzm. Psk. Merve ÖZPARLAK SAYACA